Bakım ve Yağlamanın Paralelliği

Kaynak: Tom Murphy, C.Eng. CRL – SDT International

Bakım programları için, uzun yıllardır süren düzeltici (breakdown) bakımdan periyodik ve kestirimci bakıma geçiş kayda değer fakat düşük hızda ilerleme göstermektedir. Fakat bu ilerlemenin, mukayese ettiğimizde, yağlama programlarında aynı şekilde gerçekleşmediğini görmekteyiz. İlk iki strateji evresine baktığımızda (düzeltici ve planlı bakım) ilgili bakım ve yağlama işlemleri aralarında yakın bir benzerlik gösterirler.

Bu görsel bakım işlemlerinin planlı bakımdan kestirimci bakıma geçiş sürecini, aynı zamanda yağlamanın paralel gelişiminin bunun aksine hız kesişini göstermektedir.

Kırk yılı aşkın bir sürede, bakım departmanları düzeltici bakım stratejisinden planlı, görev odaklı bakım ve servis süresine göre müdahalelere geçtiler. Acil onarım maksatlı düzeltici müdahalelerin yerine planlı görevlerin uygulanmasıyla kayıpların önüne geçilerek varlıkların (asset) ömrü uzatılmıştır. Kestirimci modele geçiş daha da fayda sağlamıştır. Bu geçiş süreci genelde bakım için gerçekleşmiştir, fakat yağlama işlemleri buna ayak uydurabilmiş midir?

Çoğu yağlama programı, planlı bir yaklaşım benimsemek için reaktif arıza stratejisi aşamasının ötesinde gelişti. Servis süresine bağlı olarak öngörülen bir program ile rulmanların yağlanması daha mantıklıydı. Nadiren planlı bakımdan kestirimci bakıma geçiş olmaktadır.

Teknoloji : Değişimin Katalizörü

Teknoloji atılımları çoğu kez değişim için bir katalizör görevi görür. Bu değişim yağlamada şimdi gerçekleşiyor. Düzeltici yağlamadan (gürültülü çalışan/yağsız rulmanı yağlama) planlı yağlamaya (belirlenmiş bir tarihte belirli bir miktarda gres uygulama/yağ değişimi) ile kestirimci yağlama (duruma göre yağlama) arasındaki geçiş gerçektir ve yağ teknolojilerinin rulmanları doğru şekilde yağlamasına yardımcı olan yenilikçi ultrasonik aletler sayesinde gerçekleşmektedir.

Genellikle rulmanların% 40’ından fazlası (bazıları% 80’e varan oranlarda) yetersiz yağlama nedeniyle arızalanmaktadır. Mantıksal olarak bu, düzeltici ve planlı yağlama işlemlerinin bazen başarısız olduğu sonucunu doğurmaktadır.

Ultrason teknolojisindeki ilerlemeler, bakım dünyasına planlı stratejide bir iyileştirme ve kestirimci stratejilere eşdeğerlik kazandırdı; yani durum bazlı yağlama.

Mevcut planlı stratejide cevabını bilmediğimiz üç temel sorun vardır:

  • Rulmanın yağlanmaya ihtiyaç duyup dumadığı,
  • Ne kadar yağlayıcıya ihtiyaç duyduğu,
  • Enjekte ettiğimiz yağlayıcı maddenin fonksiyonunu yerine getirip getirmediğidir.

Mevcut yağlama süreci genel olarak bir dizi varsayım üzerine kuruludur. İlk olarak, rulmana enjekte edilecek gres miktarı, bu formülü kullanarak boyutlarından yaklaşık olarak bulunur:

Dış çap (mm) x genişlik (mm) x 0.005 gram

Örneğin, dış çapı 180 mm ve genişliği 40 mm olan bir rulmanın teorik gres miktarı 36 gramdır.

Daha zor olan kısmı daha sonra tekrar yağlama frekansı elde etmektir. Bir kez daha, rulmanın işletme koşullarını, boyutunu ve dönme hızını içeren bir dizi yaklaşım ve hesaplamalar bunun bir tahmini sağlar.

Sorun, bir yatağın kendisinin bulabileceği her çalışma koşulu için düzeltme faktörlerini uygulamaktır. Bir düzeltme faktörü için iki uç değerin uygulanması, bir yandan, 5.33 saatlik yeniden yağlama aralığı ortaya çıkarırken diğer yandan ise 6 dakika karşımıza çıkmaktadır! Bir makine üreticisi dünyadaki her çalışma koşulunu açıklayan öneri ve tavsiyeleri nasıl sağlayabilir?

Ultrason Kullanarak Durum Bazlı Yağlama

Alternatif olarak, ultrason kullanılarak yapılan durum bazlı yağlama, bu üç problemi ortadan kaldıran veriyi sağlar,

  1. Değerlendirmek için bir ses
  2. Alarm değerlerine sahip durum göstergeleri
  3. Programdaki her rulmanın sağlığının dinamik durumu

Planlı bir bakım stratejisinde, ultrason gresi enjekte etmeyi ne zaman sonlandıracağınızı bildirecektir. Kestirimci stratejide, bir ultrason ölçümü yağlamanın gerekliliği veya ne zaman gerçekleşeceği konusunda yağlayıcıya uyarı verir. Yağ miktarı ve yağlama aralığı hesaplamaları yalnızca kılavuz haline gelmiştir. Ultrason kullanarak sürtünmenin ölçülmesi bir sürüş ve kontrol parametresidir.

Ultrason “sürtünmeyi” işitir, böylece eğitimli yağlama uzmanı bu yatağın sürtünme durumuyla ilgili değerli bilgiler elde eder.

Kural olarak, “Hazırlanmada başarısız olmak, başarısızlığa hazırlanmaktır”. Yağ tabancası daha yağlama noktasına gelmeden önce bir çok hata yapılmaktadır. Yağlama yönetimi, depolama ve kirlenme kontrolü gibi organizasyonel görevler önemlidir ve bu konusunun ihtiyaçları konusu üzerinde durulmalıdır. Aynı şekilde, yağlama görevinin kendisi de hazırlık sürecini takip etmelidir.

Hazırlık Bilgisi Temel Konuları:

  1. Bu rulman için hangi yağ kullanmaktayım?
  2. Hesaplanan maksimum miktar nedir?
  3. Bu rulmanı ne sıklıkta kontrol etmeliyiz?

Bu görev en iyi yazılım ile yönetilir. Ön hazırlık yapılarak sürtünme ölçüm yazılımının kullanımı, durum değerlendirmesi ve yağlama fonksiyonu arasında pürüzsüz ve sorunsuz bir uyum sağlar.

Her rulman için ayrı bir ölçüm ve yağlayıcı veri tabanı oluşturulmuştur. Veri tabanı sensör türünü, yağlayıcı türünü ve hesaplanan maksimum yağlama miktarı kontrol eder.

Silindir tabancası ne kadar yağ dağıtıyor? Cevap “Bilemiyorum” ise, gres tabancalarınızı mutlaka kalibre edin. Hatalara neden olan değişkenleri en aza indirin. Kullanılan yağ tabancalarının büyük kısmının aynı miktarda yağ enjekte etmesini sağlayın.

“Sabır bir erdemdir” yağlama için geçerlidir. Yağ enjeksiyonunun etkisinin saptanabilir olmasını sağlamak için her bir gres enjeksiyonu arasında bekleme süresi oluşturun. Bu aşırı yağlamayı önler ve tıkalı veya kırık gres boruları gibi arızaları bulmanızı sağlar.

Durum değerlendirmesi için kullanılanlara benzer bir veri tabanı ağacı ve yağlama muayeneleri oluşturulmuştur. Ultrason veri toplayıcınıza yerleştirilen bu muayene ölçümleri, sizi hassas bir yağlamaya doğru yönlendirir.

Muayene modunda, ultrasonik alet yağlama uzmanını noktadan noktaya yönlendirir ve ölçüm verileri ölçülen rulmanı yağlamada referans oluşturur. Referans kaydedildiğinde, dedektör teknisyene gres ilave etmeye başlamasını ister. Bekleme süresinin ardından, bir sonraki ölçüm ardışıl işlemi belirler.

Planlı Bakım mı, yoksa Kestirimci Yaklaşım mı?

Yağlama uzmanına yardımcı olmak için, ultrason ölçüm cihazı sahip olduğu algoritmalar vasıtasıyla birbirini izleyen her okumayı karşılaştırır ve teknisyene kontrol edilen bir oranda daha fazla gres ilave etmesini tavsiye eder veya yağlamayı durdurmaya karar verir.

Ultrason destekli yağlamanın entegrasyonu, planlanmış veya kestirimci bir strateji olarak kullanılabilir. Planlanmış bir stratejide, ultrason yağlama sürecini yönlendirir, ancak yağlama periyodunu belirleyen hala yağlama takvimi/programıdır. Bu zamana dayalı yaklaşım, yağlama sürecini başlatmak için ultrasonik koşullu verilerin tümünden yararlanmaz. Aşamalı yağlama programları bu seviyeye geçmek istemektedirler.

Yağlama uzmanına yardımcı olmak için, ultrason ölçüm cihazı sahip olduğu algoritmalar vasıtasıyla birbirini izleyen her okumayı karşılaştırır ve teknisyene kontrol edilen bir oranda daha fazla gres ilave etmesini tavsiye eder veya yağlamayı durdurmaya karar verir.

Planlıdan kestirimci yağlama görevlerine başarılı bir geçiş, mesaj değişiklikleriyle de kendini göstermektedir. “Rulmanları ve gres gerektiğinde muayene edin”, “Ultrasonografi ölçümleri gerçekleştirin ve gerektiğinde Ultrasona Dayalı yağlama uygulayın” ile değişecektir.

Sonuçta, erken aşamadaki rulman hasarlarını analiz etmek veya rulman durum bilgisini dinleyebilmek için her bir rulman için bir kayıt bilgisi oluşturulmuş olur.

Bu yeni yağlama stratejisinin başarılı olduğunu göstermek önemlidir. Bu aynı zamanda bazı performans göstergelerinin gelişmekte olduğu anlamına gelmektedir.

Veri toplayıcı, yağlama işlemi sırasında uygulanan gres atış sayısını kaydeder ve veritabanı, atışta gresin ne kadar olduğunu bilir.Bu nedenle yağ tüketiminin hesaplanması, bu yazılım için basit bir görev haline gelir; Ve ilgili tüketim raporları böylelikle anlamlı ve faydalı hale gelir. Makine güvenilirliğinde ölçülebilir bir iyileşme ile beraber gres tüketiminde bir azalma olduğunu göstermek, programınızın çalıştığını kanıtlamak için mükemmel bir yoldur.

“Bunların hiçbiri yeni şeyler değil,” diyebilirsiniz. Bazıları için belki de eski şeyler. Fakat diğeri için bu bir bilimkurgu. Büyük bir başarı hikayesinden bahsetmek gerekirse Güney Afrika’daki bir madenden örnek vereyim.

Kestirimci ultrason yağlama programını uygulamadan önce, 945 yağlanma noktası tespit edilmiş durumdaydı ve hepsi de zamana dayalı program ile yağlanmaktaydılar. Uygulamadan sonra, yağlamaya ihtiyaç duyan rulmanların sayısı hızla azaldı. Her ay 945 rulman gres gres ile doldurularak yağlanmaktaydı. Bu rakam haftada ortalama 19 rulmana, yani aylık toplam 76 rulmana indirildi.

Programın başında tesis her ay 22 adet 18kg’lık gres bidonu satın almaktaydı. Bir ay içinde 17 bidona düşen gres tüketimi 6 ay içinde 10 bidonun altındaydı. Sonraki 6 ay boyunca tüketilen ortalama gres miktarı 6 bidona düşmüştü. Teknisyenler rulmanlara gereksizce gres pompalamak yerine zamanlarını rulman durumunu izlemeye ayırmaktaydılar. Ayrıca, daha düşük gres tüketiminden dolayı büyük tasarruflar elde edilirken, rulmanların % 95’inin mümkün olan en düşük sürtünme seviyesinde çalıştığı kabul edilmektedir. Bu son derece etkili yağlama programı, daha uzun ekipman ömrü ve güvenilirlik sunar.

Düzeltici (breakdown) bakım stratejisinden faydalanan, varsa eğer, çok az sayıda organizasyon bulunmaktadır. Aynı şekilde, gıcırtılı rulmanı yağlama konsepti dinozor bir kavramıdır. Gürültülü çalıştığı için bir rulman yağlandığında hasar zaten oluşmuş durumdadır; rulman ömrü ise halihazırda tehlikeye girmiştir. Bir düzeltici yaklaşımdan planlı bir yaklaşıma geçiş, bakım ve yağlama işlemleri için kazançlı bir gelişmeyi ortaya koyar.

Planlıdan kestirimciye doğru bir sonraki adım, birçok bakım departmanı için şu an gerçekleşmiş durumdadır. Bu rekabetçi bir zorunluluktan kaynaklanmıştır. Ancak yağlama programları bu gelişimin gerisinde kaldılar. Durum bazlı olayların yerine zaman bazlı olayların yağlama görevlerini başlatmasını dikte eden eskimiş OEM tavsiyeleri tercih edilmiştir.

Bakım sektörünün keyfini sürdüğü rekabetçi avantajlar aynı zamanda yağlama programları için de geçerlidir. Bakım ve yağlama birbirlerini yakaladıkça, Güney Afrikalı madenimiz gibi daha birçok başarı hikayesi ortaya çıkacaktır.

Bu başarı öyküleri, ilerici ultrason üreticilerinin yenilikçi teknoloji gelişmeleriyle sağlanacaktır. Gerçekten de, ultrason yardımlı yağlama, bu iki güvenilirlik stratejisini paralel yollarına yeniden hizalandıran itici güçtür.

B&P2024 B&P2024