TRİBOLOJİ: Hareketli Yüzeylerin Etkileşimi

Triboloji aşınma, sürtünme ve yağlama bilimi olup, etkileşen yüzeylerin ve diğer sürtünme elemanlarının doğal ve suni sistemlerdeki nispi hareketlerinde nasıl davrandıklarını inceler. Bu, rulman/yatak tasarımı ve yağlamayı da içerir.

Triboloji, izole bir bilim değil, mekanik mühendislik, imalat, malzeme bilimleri ve mühendisliği, kimya ve kimya mühendisliği, fizik, matematik, biyomedikal bilim ve mühendisliği, bilgisayar bilimi gibi alanlarda araştırmacılar tarafından yapılan ortak çabalarla ilerlemelerin kaydedildiği karmaşık, çok disiplinli bir girişimdir.


TRIBOLOJİNİN TEMELLERİ NELERDİR?

Tribolojinin temeli sistem analizi ve sistemle ilgili düşünmeye dayanır.

Tribolojik sistemler 

Sürtünme ve aşınma malzemeye ait özellikler değildir. Bunlar tipik olarak rulman, mil ve yağlayıcı kombinasyonunu içeren ve geniş bir yelpazede birçok faktörden etkilenen belirli bir tribolojik sisteme verilen tepkilerdir. Şekil 1’deki tribolojik alt sistem, sürtünme ve aşınma değerlerini etkileyen ortak faktörlere genel bir bakış sunar:

Bu tribolojik sistem, kollektif stres / operasyonel girdiler, sistem yapısı ve fonksiyonel & kayıp çıktılarından oluşur. Kollektif stres, hareket ve sıcaklık şartlarının sistem yapısına baskı uygulamasıyla birlikte yük, kayma hızı ve kayma süresi dahil olmak üzere teknik ve fiziksel yük parametrelerini içerir. Sistem yapısı taban, zıt gövde, çevreleyen ortam ve ara ortamı içeren önemli elemanların karakteristik özellikleri tarafından belirlenir.

1 Horst Czichos, Karl-Heinz Habig: Tribologie Handbuch: Tribometrie, Tribomaterialien, Tribotechnik, Vieweg+Teubner Verlag, 2010
2 Theo Mang, Kirsten Bobzin, Thorsten Bartels: Industrial Tribology: Tribosystems, Friction, Wear and Surface Engineering, Lubrication, Wiley-VCH, 2011
3 Theo Mang et al.: Encyclopedia of Lubricants and Lubrication, Springer Verlag, 2014

B&P2024 B&P2024