Rulmanları yağlarken bu 3 hatadan sakının
Sürtünme hayatımızın her anında olan bir gerçektir. Sürtünme olmadan koşmak, yürümek ya da kendi ayaklarımız üzerinde durmak çok zor olurdu. Arabalarımızı sürmek, uçaklarımızı uçurmak için sürtünmeye ihtiyacımız var. Fakat konu tesislerde bulunan makinelerimize gelince, sürtünme hem dost hem de düşman olur. Eğer işinizin bir bölümü cihaz ve makineleri yağlamaysa, o zaman bilyalı/makaralı rulmanlarının kullanım ömrünü tehdit eden sürtünme kuvvetlerine karşı savaşı iyi bilirsiniz.
Rulman yağlaması endüstride genelde tam olarak anlaşılamayan ve suistimal edilen görevlerden biridir. Rulmanların yaklaşık % 40’ının teorik hesaplanan mühendislik ömürlerini tamamlayamadığı ve kötü yağlama uygulamalarının bu gerilemenin önde gelen sebebi olduğu doğru olabilir mi?
Rulmanlar sürtünme seviyesini düşürmek için grese bağımlıdır. Rulmanları yağlarken üç yaygın hatadan kaçınarak yağlamanın doğru zamanını tahmin edebilir, ne kadar yağ uygulayacağınızı bilir ve rulmanın genel durumundan emin olabilirsiniz.
Hata No – 1 : Duruma dayalı yerine zamana dayalı yağlama programı
Bir rulmanı haftada bir veya ayda bir kez yağlamak mantıklı bir şey gibi görünebilir. Sonuçta, düzenli periyotlarda planlı bakım yapmak eskiden beri bilinen bir kavramdır.
Rulmanların tek bir sebeple yağa ihtiyacı vardır; sürtünmeyi minimize etmek için. Yağlayıcı bu hizmeti iyi şekilde uyguladığı sürece, yağlayıcı tipini değiştirmenize veya uygulama miktarını arttırmanıza gerek yoktur. Buna rağmen halen daha sıklıkla katastrofik sonuçlar ile yüz yüze kalırız.
Bir rulmanın takviminizin size “zaman doldu!” demesinden ötürü yağlanması ilk hatadır. Yağlanmanın doğru zamanı bilmek için sürtünme seviyelerini ultrason teknolojisi kullanarak izleyin, ölçün ve yönelimini takip edin (monitor, measure and trend).
Hata No – 2 : Aşırı veya az yağlama
Kaçınılması gereken ikinci hata fazla gres ilave edilmesi ya da mevcut gresin yetersiz olmasıdır. Aşırı gres ilave basınç oluşturarak, yuvarlanma elemanlarını akışkan filmin boyunca ve dış bileziğe doğru iter. Bu durumda rulmanın yuvarlanma elemanlarını gres bataklığı boyunca ilerletmesi daha güç olacaktır.
Fazla yağlamadan ötürü artan sürtünme ve basınç yatağın içindeki sıcaklığı yükseltir. Aşırı ısı yağlayıcının etkinliğini düşürebilir, böylece yağın kalınlaştırıcıdan (thickener) ayrışmasına neden olur. Yeterli miktarda gres eklememek, rulman ömrünü azaltan bir etkiye sahiptir.
Doğru miktarda gresin ne zaman eklendiğini nasıl bilebiliriz? Yeni gres uygulandığında ultrason ile sürtünme seviyesini izleyerek yavaş yavaş, gres tabancasıyla tek seferlik bir atış yapın. Rulmanı ultrason cihazı ile dinleyin ve uygulanan gres rulman iç hacminde akarken sürtünme düşüşünü ölçün. Ölçülen desibel seviyesinin asgari bir değere yaklaştığı ve sabitlendiği ana dikkat ediniz. Daha sonra küçük miktarda tek atışlık gres ekleyin. Desibel seviyesi hafiften artmaya başlarsa durun! Yağlama işlemi tamamlanmıştır!
Hata No – 3 : Yanlızca dinleme özelliğine sahip (listen-only) ultrason cihazı kullanımı
Çok doğaldır ki, her işin bir doğru yolu ve bir de yanlış yolu vardır. Ölçüm geribildirimi vermeyen bir ultrason cihazı ile bir rulmanları dinlemek, felaket için bir reçete çıkarmaktır. Sesli geribildirim, tek başına karşılaştırmalı sonuçlar çıkartamaz ve yetersiz öznel bir seçenektir. Farklı iki kişi aynı şeyi duyamazlar ve bir ay önce rulmanın neye benzediğini hatırlamanın bir yolu yoktur.
Üçüncü hata, kesin ölçülebilir veriler mevcut olmasına rağmen ultrason gürültünün tamamen öznel olarak değerlendirilmesine bağlıdır. Bu nedenle daima dijital desibel ölçümü yapabilen bir ultrason aleti kullanınız. Daha da iyisi çoklu durum göstergelerini ölçebilen bir cihaz kullanmaktır.
Max RMS ve Peak dB ölçümleri, alarm düzeylerini ve yağlama aralıklarını gösterirken, Ultrasonik Crest Faktörü, yağlayıcıyla ilgili olarak rulman durumu hakkında fikir verir. Crest faktörü (maksimum genliğin RMS genliğe oranı), yağlayıcıya ihtiyaç duyan rulmanlar ile değiştirilmesi gereken rulmanlar arasında ayrım yapmamıza yardımcı olur.
İdeal yağlama seviyesine ulaşıldığında, dB mikrovolt değeri normal seviyesine döner. Bu, kulaklıklarda ve dinamik sinyalin çoğaltılmasında mükemmel şekilde duyulabilir ve SDT cihazının ekranında görülebilir.
3 Hatadan Kaçınmanın Açık Faydaları
Ultrason yardımıyla tesislerde bulunan varlıkların yağlanması, takvim esaslı yağlamanın bize sunamadığı faydaları sağlayabilmektedir. Yağlamanın esas amacı sürtünmeyi azaltan, yuvarlanan ve kayan elemanlar arasında ince bir yağlayıcı katman oluşturmaktır. Dolayısıyla bir makinenin yağlama ihtiyacını belirlemenin en iyi yolu hizmet süresinin değil; sürtünme seviyelerinin izlenmesidir.
Ultrason ile yağlama yapmanın tesislerde tüketilen toplam gres miktarının azaltılmasına katkısı da azımsanamayacak kadar büyüktür. Yerinde bir ultrason programı daha temiz depolama ve numuneleme uygulamaları sağlayacak, farklı tipteki greslerin karıştırılmasının önüne geçecek bir farkındalık ortamı yaratacaktır.
Doğru şekilde yağlanan makineler çalışmak için daha az enerjiye ihtiyaç duyarlar. Grese harcadığınız paranın azaltılmasının aslında düşük enerji faturalarına yol açacağını düşünün. Daha az elektrik tüketen makineler daha düşük sıcaklıkta çalışırlar ve düşük sıcaklıkta çalışan makineler de daha uzun yaşam döngüsüne sahip olurlar.
Rulman yağlanmasını optimize etmenin asıl sebebi, elbette ki rulmanın doğru miktarda yağa sahip olduğundan emin olarak ömrünü uzatmaktır. Herşey plana göre sorunsuz şekilde ilerlediğinde yağlama teknisyenleri yağlama ihtiyacı duyulmayan rulmanları yağlamayarak zamandan tasarruf edeceklerdir. Bu nedenle ultrason programınızın faydalarını sayarken uzun listeye “azalan işgücü”nü de eklemeyi unutmayın.
Son olarak, makinenizin yağlamasının durumunu izleyerek, aynı zamanda makinenin kendisi hakkında değerli durum verileri toplamış olursunuz. Dinamik ve statik ultrason verileri, genel RMS, maksimum RMS, Peak ve Crest Faktörü gibi durum göstergeleriyle birleştiğinde, rulman durumunun bir göstergesi haline gelirler. Bu SDT kombinasyonunu kullanmayan bir uygulama, rulmanları yağlamak için gerçek bir çözüm değildir. Takvime dayalı bakımdan duruma dayalı bakıma basit bir geçişten bu kadar çok faydanın sağlanabileceğini kim bilebilirdi? Artık biliyorsunuz.
Daha dazla bilgi için bizimle websitemiz üzerinden irtibata gecebirlisiniz https://sdtultrasound.com/